TDCS تراپی یا تحریک الکتریکی مغز

TDCS تراپی چیست و در چه شرایطی کارآمدی بالینی آن در علوم اعصاب به تایید رسیده است؟

تحریک جدار جمجمه ای با جریان مستقیم، نوعی درمان غیر تهاجمی است که طی آن جریان مستقیم بسیار ضعیفی (۱تا۳ میلی آمپر) را برپوست سر وارد می کنند. از آنجا که جریان مستقیم با تکانه های گسسته، به قطبی سازی و نه تحریک می پردازد، فعالیت آن مستقیما به شلیک پتانسیل عمل در نورون های قشر نخواهد انجامید.

بررسی های اولیه بر روی نمونه های حیوانی نشانگر تغییر فعالیت قشر مخ در اثر گذر جریان الکتریکی به صورت کاهش یا افزایش تحریک پذیری ، بسته به شرایط جریان الکتریکی عبور داده شده میباشد. این اثرات با تغییر در میزان ساخت پروتئین ها و حلقوی و کلسیم، تا مدتی پابرجا می مانند امام کلا برگشت پذیر و فاقد عوارض در ساختار سلول ها میباشند.

AMP سطوح درونی

اصول کار به این صورت است که دو یا چهارالکترود  بر روی نواحی خاصی از سر قرار می گیرد. جریان الکتریکی پس از عبور از نواحی مختلف (پوست سر، جمجمه و …) خود را به سطح قشرئ مغز می رساند.

یکی از دستگاه نوروپاتی است.نوروپاتی به معنی درمان اعصاب و یا درمان سلول های عصبی است. از این وسیله درمانی TDCS تراپی هم اکنون در اکثر کشورهای پیشرفته استفاده می شود زیرا کاملا بی ضرر و بدون عوارض است. این روش به طور کلی برای درمان سلول های عصبی و یا بیماری های مربوط به اعصاب بکار می رود.

انواع تحریک الکتریکی مغز

• تحریک با قطب مثب یا آنودال
• تحریک با قطب منفی یا کاتودال

در تحریک با الکترود مثبت تحریک پذیری عصبی سلولهای عصبی افزایش و در تحریک با الکترود منفی تحریک پذیری کاهش خواهد یافت.

جریان الکتریکی مستقیم و ضعیف که به قشر مغز می رسد درسطح نورون ها یا سلول های مغزی در ناحیه قطب مثبت با عث دپولاریزاسیون ودر ناحیه قطب منفی (کاتد) باعث هیپرپولاریزاسیون در سطح سلول مغزی خواهد شد این عمل باعث ورود کلسیم به داخل سلول  ودر نتیجه باعث افزایش فعالیت سلولی و سبب  افزایش میزان گلوکز واکسیژن در آن ناحیه شده  وبه ترمیم مغز کمک می کند. این عمل ازطریق ایجاد ارتباطات جدید بین سلول ها ویا ایجاد ارتباط سلول های سالم با سلول های آسیب دیده به باز توانی وترمیم سلولهای آسیب دیده و قابل ترمیم کمک خواهد کرد.

تا کنون هیچ گونه خطری در استفاده از این روش گزارش نشده است. اما از آنجایی که tDCS یک روش تحریکی می باشد اقدامات احتیاطی باید رعایت بشود.

از جمله استفاده از پروتکل صحیح و اجرای درست آن و همچنین توصیه به احتیاط بیشتر در افراد مستعد ابتلا به تشنج، مواردی جزئی از عوارض جانبی نیز که می تواند حین تحریک در فرد ایجاد بشود وجود دارد. این عوارض عبارتند از: سوزش پوست، تهوع، سردرد، و خارش در زیر الکترود ها.

موارد کاربرد TDCS تراپی

این وسیله یک ابزاری کمکی برای درمان است که افراد سالم  نیزمیتوانند برای افزایش توان عملکرد مغزی تقویت حافظه و افزایش قدرت یادگیری از آن استفاده بکنند. درضمن بعنوان درمان کمکی فیزیوتراپی در بیماری های مثل :

افسردگی، اضطراب، بی خوابی ،کاهش اشتها ،تعدیل وزن ،تقویت حافظه در بیماری آلزایمر،انواع درد های مختلف بدن که به دارو جواب نداده، سردردهای  میگرنی ،فیبرو میالژی ، بازتوانی سکته مغزی ، نوروپاتی ،اختلالات تکلمی که به دنبال سکته مغزی ایجاد شده ، وزوزگوش ، پارکینسون ، آسیب های ناشی از ضربه نخاع ،  بیش فعالی کودکان،در خانم های بارداری که از افسردگی رنج می برند و به علت محدودیت در مصرف دارو قادر به مصرف داروی ضد افسردگی ندارند  … بکار میرود

وقتیکه دستگاه tdcs کار می کند شخص چه احساسی دارد ؟

در شروع درمان معمولا شخص احساس سوزش خیلی ضعیفی در ناحیه ای که الکترود وصل شده  احساس می کند وپس از مدتی ازبین می رود .

 کسانیکه نمی توانند از دستگاه tdcs استفاده کنند :

کسانیکه باطری قلب ویا دستگاه تنظیم کننده ضربان قلب دارند وکسانی که پوست سر آنها زخم  است  ویاخراشیدگی دارد.
در شروع درمان معمولا شخص احساس سوزش خیلی ضعیفی در ناحیه ای که الکترود وصل شده  احساس می کند که معمولا پس از مدتی ازبین می رود.

تاریخچه تحریک الکتریکی مغز

اولین دستگاه های تحریک مغز ، ماهی های زنده بودند . رومی ها و یونانیان باستان از قدرت شوک دهندگی گربه ماهی نیلی (رود نیل) و ماهیهای دیگری با اشعه الکتریکی آگاه بودند.گالن و اسکریبونیوس لارگوس در روم از ماهی الکتریکی برای درمان سردرد و اختلالات مختلفی استفاده می کردند.این ماهی ها احتمالا اولین دستگاه های تحریک مغزی به شمار می آمدند .این ماهی را رومی ها و یونانی ها برای درمان اختلالات گوناگون مورد استفاده قرار می دادند.

آنها ماهی را روی پیشانی بیمار قرار می دادند یا اینکه از او می خواستند بر روی تعداد زیادی از ماهی زنده مذکور بایستند. این ماهی انرژی خاص خود را تخلیه می کرد که البته در آن زمان و تا قرن ها بعد به عنوان الکتریسیته شناخته شده نبود. متاسفانه این ماهیها به سادگی در دسترس نبودند تا اینکه در قرن هجدهم ماشین هایی ساخته شد که می توانستند الکتریسیته را بر حسب نیاز تولید کنند.

ادامه تاریخچه

اوایل قرن هجدهم ، دانشمندان پیشرو هنوز نمی دانستند که چه ماده ای درون اعصاب جریان دارد (فینگر،۲۰۰۰) . اندیشمندان بزرگی در ارتباط با ارواح ، سیالات خاص و حتی نوسانات نظریه پردازی می کردند. این لویجی گالوانی بود که در یک سری از آزمایشات که درسال ۱۷۹۱ منتشر شد، نظریه جاری بودن الکتریسیته در عصب را بنا نهاد. با استفاده از باطری های ابتدایی ، او نشان داد که یک عصب تحت آزمایش می تواند به وسیله الکتریسیته فعال شود و ظاهرأ باعث ایجاد انقباض ماهیچه ای طبیعی شود. بعلاوه او اعلام کرد که الکتریسیتۀ موجود در طبیعت (مثلأ رعد و برق) می تواند پاسخ مشابهی را در ماشین های الکتریکی ایجاد کند . روش هایی از این دست تقریبأ بلافاصله بعد از آغاز استفاده کاربردی از الکتریسیته در اواخر دهه هشتاد قرن نوزدهم شروع به رشد کردند. در آن زمان عبور یک جریان مستقیم از ماهیچه یا مغز در اروپا رواج داشت.